رله ضربه ای
رله ضربه ای
رله ضربه ای چیست؟ آموزش تعمیر انواع برد های الکترونیکی :تعمیر اینورتر و PLC، تعمیر برد لوازم خانگی ، تعمیر برد تجهیزات پزشکی و… ارائه مدرک فنی و حرفه ای آموزش تعمیر برد توسط دکتر میلاد طاهریان.
رله ضربه ای چیست؟
رله ضربه ای یا Relay Impulse یک نوع رله می باشد که برای کنترل یا سوئیچ کردن اتصالات الکتریکی در سیستم های قدرت مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع رله در واقع یک رله الکترومکانیکی می باشد که با دریافت یک سیگنال ضربه ای، یعنی یک پالس الکتریکی کوتاه، به حالت فعال یا غیرفعال تغییر وضعیت می دهد.
در رله ضربه ای، هنگامی که سیگنال ضربه ای به رله اعمال می گردد، یک بابکت (پالس الکتریکی کوتاه) ایجاد می گردد که پس از آن رله قفل خواهد شد و در حالت فعال یا غیرفعال قرار گرفته می شود، بسته به نوع طراحی و عملکرد رله. بعد از اعمال این بابکت، رله تا زمانی که یک سیگنال ضربه ای دیگر دریافت نکند، در وضعیت خود باقی خواهد ماند. در صورتی که یک سیگنال ضربه ای دیگر دریافت شود، رله به وضعیت مقابل تغییر حالت می دهد و قفل می گردد.
استفاده های رایج رله ضربه ای در سیستم های قدرت عبارتند از تغییر جهت جریان ها، کنترل و محافظت اتصالات، کنترل و محافظت موتورها و دستگاه های الکتریکی، و کنترل سیستم های صنعتی و اتوماسیون.
آموزش تعمیر انواع برد الکترونیک
انواع رله ضربه ای:
رله ضربه ای صنعتی نوعی رله می باشند که برای کاربردهای صنعتی و صنعت های بزرگ طراحی شده هستند. این رله ها به صورت الکترومکانیکی کار می نمایند و به کمک ضربه ای که در یکی از پایانه های ورودی آنها اعمال می گردد، شروع به کار می کنند. در زیر نمونه هایی از انواع رله ضربه ای را مورد بررسی قرار می دهیم:
- رله ضربه ای هیدرولیکی: این نوع رله ها برای کاربردهایی که نیاز به نیروی مکانیکی بالا دارند، استفاده می گردند. این رله ها با استفاده از نیروی هیدرولیکی، بار را کنترل می نمایند.
- رله ضربه ای الکترومغناطیسی: این نوع رله ها به وسیله یک سلونوئید الکترومغناطیسی کنترل می گردند. با اعمال یک جریان الکتریکی به سلونوئید، یک فلوکس مغناطیسی به وجود می آید که باعث جذب یک سیمکش به سلونوئید می شود و رله را فعال می نماید. این رله ها معمولاً برای کنترل بارهای سنگین و قدرتمند مورد استفاده قرار گرفته می شوند.
- رله ضربه ای پنوماتیکی: این نوع رله ها نیروی پنوماتیکی را مورد استفاده قرار می دهند. با اعمال فشار هوا به رله، بار را کنترل می نمایند. این رله ها معمولاً در محیط هایی که خطر انفجار وجود دارد، استفاده می گردند.
- رله ضربه ای الکترونیکی: در این نوع رله ها، جریان الکتریکی ورودی به کمک اجزای الکترونیکی همچون ترانزیستورها و ماسفت ها کنترل می گردد. این رله ها دقیق تر و سریع تر از رله های ضربه ای الکترومغناطیسی عمل می نمایند و در برخی کاربردها مورد استفاده قرار گرفته می شوند.
لازم است توجه داشته باشید که موارد ذکر شده تنها نمونه هایی از انواع رله های ضربه ای هستند.
اجزای رله ضربه ای:
- قطعه سوپاپ: این قطعه به عنوان یک مکانیزم مکانیکی عمل می نماید و در زمانی که رله با یک ضربه الکتریکی فعال یا غیرفعال می گردد، قطعه های دیگر را به هم متصل می کند یا جدا می سازد.
- فنرها: فنرها در رله ضربه ای استفاده می گردند تا قطعه های متحرک را در وضعیت فعال یا غیرفعال قرار دهند و در آن حفظ نمایند.
- پایه ها و اتصالات: رله ضربه ای دارای پایه ها و اتصالاتی می باشد که به روشنایی، جریان و ولتاژ مورد نیاز رله از طریق آنها وارد می گردد و خروجی را از طریق آنها دریافت می نماییم.
- قطعه های متحرک: این قطعه ها به عنوان سوئیچها کار می نمایند و در وضعیت فعال یا غیرفعال قرار گرفته می شوند تا جریان را به سمت های مختلف هدایت نمایند.
- مغناطیس: این قسمت از رله به عنوان قسمت اصلی برای جذب و مغناطیس کردن قطعه های دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. مغناطیس این قابلیت را دارد که مغناطیس های دائمی یا مغناطیس های الکترومغناطیسی باشد.
به طور کلی، این اجزا با همکاری یکدیگر برای انجام عملکرد رله ضربه ای صنعتی مناسب همکاری می نمایند. البته بسته به نوع و ساختار خاص رله، احتمال دارد قطعات و مکانیزم های دیگری نیز در طراحی و ساخت آن استفاده گردد.
مراحل تولید رله ضربه ای:
ساخت رله ضربه ای صنعتی احتمال دارد بسته به طراحی و مشخصات خاصی که مدنظر قرار دارد، دارای تفاوت هایی باشد. اما در کل، مراحل ساخت رله ضربه ای عبارت است از:
- طراحی: در این مرحله، نیازمندی ها و مشخصات مورد نیاز رله ضربه ای تعیین می گردند. این شامل توالی زمانی ضربه، ولتاژ و جریان کاری، حساسیت و دقت مورد نیاز و دیگر ویژگی های فنی می باشد. همچنین، نیازمندی های مربوط به ابعاد، محیط کاری و استانداردهای مربوطه نیز باید در نظر گرفته شوند.
- تهیه قطعات: در این مرحله، قطعات مورد نیاز برای ساخت خازن ها، شامل برد، مقاومت ها، ترانزیستورها، رله ضربه ای، دیودها و دیگر اجزا الکترونیکی تهیه می گردند. قطعات این توانایی را دارند که از تولیدکنندگان معتبر خریداری شده یا درون سازمان ساخته گردند.
- مونتاژ: در این مرحله، قطعات تهیه شده به هم متصل می گردند و رله ضربه ای به وجود می آید. این شامل جوشکاری قطعات، قرار دادن قطعات روی برد، اتصال سیم ها و کابل ها و نصب بدنه و قطعات مکمل می باشد.
- تست و اشکال یابی: پس از مونتاژ، رله ضربه ای باید مورد تست قرار گیرد تا عملکرد صحیح آن تضمین گردد. این شامل اندازه گیری ولتاژ و جریان ورودی و خروجی، تست زمان بسته شدن و باز شدن رله، تست عملکرد در شرایط محیطی مختلف (مانند دما و رطوبت) و سایر تستهای مربوطه می باشد. در صورتی که عیبی در رله تشخیص داده شود، باید عیب یابی و تعمیرات لازم انجام گردد.
- تولید انبوه: پس از تست و تأیید عملکرد رله ضربه ای، این قابلیت در اختیار ما قرار می گیرد که آن را به صورت انبوه تولید کرده و برای استفاده در صنایع واگذار نمود.
مراحل مذکور نیازمند دانش فنی و تجهیزات مناسب می باشند. برای ساخت رله ضربه ای صنعتی پیشنهاد می شود با تکنسین ها و مهندسان مختصری در زمینه الکترونیک و صنعتی مشورت داشته باشید تا بهترین نتیجه را بتوانید رقم بزنید.
کاربردهای رله ضربه ای:
- کنترل کردن سیستم های قدرت: در سیستم های قدرت بزرگ، رله ضربه ای صنعتی برای کنترل و محافظت کردن از تجهیزاتی مانند ترانسفورماتورها، سوئیچ ها و مدارهای قدرت مورد استفاده می باشد. این رله ها توانایی این را دارند که به صورت خودکار تغییرات ولتاژ، جریان، فرکانس و عملکرد دیگر سیستم را تشخیص دهند و در صورت لزوم تصمیم های مناسبی برای کنترل و محافظت اتخاذ نمایند.
- سیستم های ایمنی: رله ضربه ای در سیستم های ایمنی صنعتی نقش مهمی را ایفا می نمایند. آنها این قابلیت را دارند که به عنوان قطع کننده های اضطراری عمل کنند و در صورت بروز خطراتی مانند حریق، نشت گاز یا سایر وقوعات اضطراری، سیستم را قطع نمایند و ازخطرات جدی پیشگیری نمایند.
- محافظت از موتورها: رله ضربه ای صنعتی به عنوان یک دستگاه محافظتی برای موتورها عمل می نماید. در صورت بروز خطاهایی مانند بار اضافی، ولتاژ نادرست یا تغییرات فرکانس، جریان بیش از حد، رله ضربه ای قادر می باشد که به طور خودکار موتور را قطع نماید و از آسیب دیدن آن جلوگیری نماید.
- سیستم های تعمیر و نگهداری: رله ضربه ای صنعتی معمولاً در سیستم های تعمیر و نگهداری به کار گرفته می شوند. آنها این توانایی را دارند که برای تشخیص خطاها، نقص ها و نواقص در تجهیزات و دستگاه ها استفاده گردند و در صورت لزوم عملکرد تعمیری را آغاز نمایند.
- کنترل پروسه های صنعتی: رله ضربه ای صنعتی در پروسه های صنعتی مانند حمل و نقل، تولید، کنترل کیفیت و اتوماسیون دارای کاربرد می باشند. به عنوان مثال، در یک خط تولید، رله های ضربه ای این قابلیت را دارند که برای کنترل ترمینال ها، وقفه ها، تعویض قطعات و ماشین آلات و همچنین تشخیص خطاهای سیستمی مورد استفاده قرار گرفته شوند.
در حالت کلی، رله ضربه ای صنعتی برای کنترل کردن، تحت محافظت داشتن و ایجاد اطمینان در سیستم ها و دستگاه های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند. آنها قادر هستند که به طور خودکار عملکرد سیستم را تشخیص دهند و در صورت لزوم تصمیم های مناسب را اجرا نمایند تا خطرات و آسیب به تجهیزات و کارکنان را کم کنند.
مزایا و معایب رله های ضربه ای:
این نوع رله به خاطر ویژگی های به خصوص خود، مزایای متعددی برای صنعت دارا می باشد. برخی از مزایای رله ضربه ای صنعتی عبارت است از:
- پایدار بودن و قابلیت اعتماد: رله ضربه ای صنعتی با ساختار ساده و بدون قطعه متحرک، به عنوان یک قطعه الکترونیکی پایدار، عمل می نمایند. این ویژگی موجب افزایش قابلیت اطمینان و کاهش نیاز به تعمیر و نگهداری می باشد.
- سازگار بودن با سیستم های قدیمی: رله های ضربه ای صنعتی به خوبی با سیستم ها و تجهیزات قدیمی سازگار می باشند. این به معنای عدم نیاز به تغییرات گسترده در سیستم های موجود و همچنین کاهش هزینه های ارتقاء می باشد.
- توانایی تنظیم: برخی از رله های ضربه ای صنعتی قابلیت تنظیم جریان محدود کننده را دارا می باشند. این به کاربران این قابلیت را خواهد داد تا میزان جریان ضربه ای که به تجهیزات اجازه عبور داده می شود را تنظیم نمایند.
- هزینه مناسب: رله های ضربه ای صنعتی همچنین به دلیل ساختار ساده و قیمت مناسب، هزینه های نسبتاً کمی را در مقایسه با سایر رله ها دارند.
- حفاظت از تجهیزات الکتریکی: رله ضربه ای قادر می باشد به صورت سریع و قطعی واکنش نشان دهد و دستگاه ها و تجهیزات الکتریکی را در مقابل جریان های بیش از اندازه و ناهمواره، اتصال کوتاه و اتصال زمین محافظت نماید. این امر باعث جلوگیری از آسیب ها و خسارت های ناشی از این نوع رخدادها می گردد.
- قابلیت تعمیر و جایگزینی آسان: در صورت خرابی رله ضربه ای، تعمیر و جایگزینی آن به راحتی ممکن می باشد. این امر باعث کاهش هزینه ها و زمان تعمیر و نگهداری می گردد.
- قابلیت استفاده در شرایط سخت: رله های ضربه ای صنعتی معمولاً در محیط های سخت و صنعتی مورد استفاده قرار گرفته می شود. آنها مقاوم در برابر شوک ها، دماهای بالا و پایین، لرزش ها، رطوبت و آلودگی می باشند.
- عملکرد سریع: رله ضربه ای به صورت فوری و سریع به تغییرات جریان و وضعیت های نامطلوب پاسخ می دهد. زمان واکنش این رله بسیار پایین تر از رله های دیگر می باشد که موجب حفاظت بهتری از تجهیزات می گردد.
در حالت کلی، رله ضربه ای صنعتی به عنوان یکی از اجزای مهم و حیاتی سیستم های الکتریکی، امکانات حفاظتی و کنترلی بالایی را ارائه می کنند و با مزیت هایی مانند قابلیت تنظیم، پایداری و قابلیت تعمیر و جایگزینی آسان، سرعت عمل، می توانند به عنوان یک انتخاب مناسب در صنعت به حساب آیند.
رله ضربه ای صنعتی معمولاً مزایای زیادی دارند ولی با وجود تمامی مزیت هایشان برخی معایب نیز دارند. در زیر به برخی از معایب رله های ضربه ای صنعتی اشاره خواهیم کرد:
- اندازه و حجم: رله های ضربه ای صنعتی معمولاً به دلیل قطعات مکانیکی داخلی بزرگتر و حجیم تر از رله های الکترونیکی سنتی می باشند. این موضوع ممکن است منجر به مشکلات مکانیکی و محدودیت های فضایی در سیستم هایی با فضای محدود گردد.
- خرابی مکانیکی: رله های ضربه ای صنعتی شامل قطعات مکانیکی می باشند که احتمال دارد در طول زمان خراب گردند یا فرسودگی نشان دهند. این معضل این توانایی را دارد که منجر به خرابی و نقص عملکرد رله گردد.
- حساسیت به شرایط محیطی: رله های ضربه ای صنعتی احتمال دارد به شرایط محیطی همچون رطوبت، دما، لرزش و ضربه های مکانیکی دارای حساسیت باشند. این موضوع ممکن است در محیط های سخت و یا در برخی صنایع با شرایط سخت محیطی، مانند صنایع نفت و گاز، مشکلاتی به وجود بیاورند.
- سرعت پاسخ دهی: رله های ضربه ای صنعتی معمولاً زمانی طولانی تری برای پاسخ به ورودی ها نیازمند هستند. این مسئله احتمال دارد در برخی برنامه های کنترلی حساس، که نیاز به پاسخ فوری دارند، مشکل به وجود آورد.
- مصرف انرژی: رله های ضربه ای صنعتی معمولاً برای عملکرد خود به مقدار زیادی انرژی نیازمند هستند. این مصرف انرژی بالا امکان دارد در برخی موارد منجر به افزایش هزینه های عملیاتی گردد.
در نهایت، رله های ضربه ای صنعتی با مزیت ها و معایب خود، در برخی برنامه های صنعتی مناسب می باشند، اما در مواردی نیاز به توجه به معایب آن ها و استفاده از جایگزین های مناسب مانند رله های الکترونیکی وجود دارد.
برای دیدن مقالات بیشتر به لینک های زیر سر بزنید:
دیدگاهتان را بنویسید